Jak założyć spółkę cywilną – na co zwrócić uwagę?
Spółka cywilna to jedna z najprostszych form współpracy między przedsiębiorcami w Polsce. Wybierają ją najczęściej osoby, które chcą prowadzić działalność razem – na przykład wspólnicy rodzinnych firm, małych zakładów usługowych czy sklepów. Jej niewątpliwą zaletą jest prostota założenia oraz niskie koszty początkowe. Warto jednak wiedzieć, że mimo łatwego startu, spółka cywilna ma swoje ograniczenia, a jej prowadzenie wymaga od wspólników odpowiedzialności i świadomości prawnej.
Czym jest spółka cywilna?
Spółka cywilna nie jest osobnym podmiotem prawnym, lecz umową między co najmniej dwoma przedsiębiorcami. Mogą ją zawrzeć osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, a także inne podmioty, np. osoby prawne. Każdy ze wspólników prowadzi działalność gospodarczą we własnym imieniu i posiada status przedsiębiorcy. Oznacza to, że spółka cywilna nie ma osobowości prawnej, a wszelkie prawa i obowiązki zaciągają wspólnicy solidarnie.
Jak założyć spółkę cywilną – krok po kroku
- Rejestracja wspólników jako przedsiębiorców – zanim powstanie spółka, każdy ze wspólników musi mieć zarejestrowaną działalność gospodarczą w CEIDG.
- Zawarcie umowy spółki – powinna mieć formę pisemną, choć przepisy nie wymagają aktu notarialnego. W umowie określa się m.in. cel spółki, zasady podziału zysków i strat oraz wkłady wniesione przez wspólników.
- Nadanie numeru NIP i REGON spółce – mimo że spółka cywilna nie ma osobowości prawnej, otrzymuje własny NIP i REGON jako jednostka organizacyjna.
- Zgłoszenie do urzędu skarbowego i ZUS – każdy wspólnik odpowiada za własne składki i podatki, ale spółka jako podmiot zgłaszana jest do VAT, jeśli planuje przekroczyć odpowiedni próg obrotów.
- Rozpoczęcie działalności – po spełnieniu formalności spółka może działać na rynku.
Na co zwrócić uwagę przy zakładaniu spółki cywilnej?
- Odpowiedzialność wspólników – każdy z nich odpowiada całym swoim majątkiem prywatnym za zobowiązania spółki. To kluczowy aspekt, który odróżnia spółkę cywilną od spółki z o.o.
- Umowa spółki – choć ustawowo nie musi być szczegółowa, w praktyce warto precyzyjnie określić zasady współpracy, podział zysków, sposób reprezentacji i rozwiązywania sporów.
- Podatki i księgowość – spółka cywilna nie płaci podatku dochodowego, ponieważ przychody przypisywane są wspólnikom proporcjonalnie do ich udziałów. Każdy z nich rozlicza się indywidualnie, prowadząc KPiR lub ryczałt.
- Zmiany w składzie wspólników – wejście nowego wspólnika lub odejście dotychczasowego wymaga zmiany umowy spółki i odpowiednich zgłoszeń w urzędach.
- Rozwiązanie spółki – może nastąpić m.in. na mocy decyzji wspólników, w przypadku upadłości jednego z nich lub gdy w spółce pozostanie tylko jedna osoba.
Zalety i wady spółki cywilnej
Zalety:
- prosta procedura rejestracji,
- niskie koszty założenia,
- elastyczność w ustalaniu zasad działania,
- możliwość łatwego rozpoczęcia współpracy biznesowej.
Wady:
- pełna odpowiedzialność majątkiem prywatnym,
- brak osobowości prawnej,
- ograniczone możliwości rozwoju w porównaniu do spółek kapitałowych,
- ryzyko konfliktów między wspólnikami.
Podsumowanie
Założenie spółki cywilnej to szybki i prosty sposób na wspólne prowadzenie biznesu. Warto jednak pamiętać, że jej konstrukcja prawna wiąże się z wysoką odpowiedzialnością osobistą wspólników. Kluczem do sukcesu jest dobrze przygotowana umowa spółki oraz jasne zasady współpracy. Zanim zdecydujesz się na tę formę działalności, rozważ swoje cele biznesowe i porównaj spółkę cywilną z innymi formami prawnymi – tak, by wybrać rozwiązanie najlepiej dopasowane do Twoich potrzeb.
—
Artykuł sponsorowany